Germane

[Die Ou Man]

Germane

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Die Germane is 'n historiese versameling Indo-Europeessprekende etniese groepe wat uit Noordelike Europa afkomstig was en ge?dentifiseer word deur hulle gebruik van Germaanse tale wat uit 'n gemene Germaanse taal ontstaan het in die voor-Romeinse Ystertydperk. Op grond van taalkundige en kulturele kenmerke word gemeen dat die Germane nou verwant was aan ander Indo-Europese groepe soos die Kelte, Slawi?rs, Grieke en die Romaanssprekende groepe om die Middellandse See asook met ander meer afgele? groepe. Migrerende Germaanse stamme het in die Laat-Oudheid en vroe? Middeleeue oor die hele Europa versprei. Germaanse tale het dominant geword langs die Romeinse grens in wat vandag Oostenryk, Duitsland, Noordelike Belgi? en Engeland is. In die res van die (westelike) Romeinse provinsies het die Germaanse immigrante uiteindelik Latynse (Romaanse) dialekte aangeneem. Benewens die Romeinse w?reld het die Germane die hele Skandinawi? bevolk, insluitend Ysland in die middel van die Noordelike Atlantiese Oseaan. Germaanse Wikings het ook Groenland ontdek en teen ca. 1000 voet aan wal gesit in Noord-Amerika. Al die Germane is eventueel gekersten; ter selfde tyd het elemente van die ou Germaanse godsdienste die Christendom be?nvloed. Die Germane het 'n belangrike rol gespeel in die skep van die Middeleeuse Europese w?reld soos die Romeinse Ryk tot 'n einde gekom het. In die laat-Oudheid het 'n aantal groot Germaanse volke uit die verskillende Germaanse stamme ontstaan wat deur Europa en aangrensende gebiede getrek het. Van hulle, soos die Franke het volgens die voorbeeld van die antieke Romeine Ryke gestig wat die res van die geskiedenis dramaties be?nvloed het. Die versmelting van die Romeins-Griekse met di? van die Germane het gelei tot die ontwikkeling van 'n gemene Europese identiteit, geskiedenis, en kultuur wat oor taalgrense heen gestrek het en wat die basis vorm van die moderne westerse kultuur. Etnoniem Die woord Germaan is afkomstig van die Latynse woord Germani wat vir die eerste keer omtrent 90 v.C. deur die Griekse filosoof en geskiedskrywer Poseidonios (135?51 v.C.) gebruik is.[1] Die term is deur Julius Caesar in die Romeinse literatuur ingevoer om 'n groep stamme van onbekende oorsprong in noordoostelike Galli? te beskryf. Caesar het hiermee 'n onderskeid getref tussen die Germane en die Keltiese Galli?rs. Verskeie etimologies verklarings kan vir die Latynse Germani gegee word. As 'n byvoeglikenaamwoord is germani eenvoudig die meervoud byvoeglikenaamwoord van germanus (van germen, "saad" of "loot/uitspruitsel"), wat die sin van "verwant" of "bloedverwant" het[2] of "outentiek". Volgens Strabo het die Romeine die term Germani gebruik om na die Germaanse stamme as outentieke Kelte te verwys.[3] 'n Ander alternatief is dat die woord gegrond is op die Romeinse ondervinding van die Germaanse stamme as bondgenote van die Kelte. In die sin wat Julius Caesar die woord gebruik het kan dit 'n leenwoord uit Kelties wees; 'n eksoniem gegrond op die woord vir buurman of bure. 'n Derde voorstel is dat dit direk afgelei is van die naam die Hermunduri. Tacitus het voorgestel dat dit afkomstig mag wees van 'n stam waarvan die naam verander het nadat die Romeine dit aangeneem het, daar is egter geen getuienis wat die teorie ondersteun nie. Geskiedenis Oorsprong Daar is weinig bekend oor die oorsprong van die Germane, maar daar word gemeen dat hulle teen die laat Bronstydperk die suide van Swede, die Deense Skiereiland en noordelike Duitsland bewoon het. Argeologiese en taalkundige navorsing dui daarop dat 'n volk of groep volke 'n gemene materi?le kultuur, die Noordelike Bronstydperk Kultuur en spesifieke Ystertydperk kulture soos die Wessenstedt- (800?600 v.C) en Jastorfkulture, gehad het in 'n omgewing wat sy middelpunt in Sleeswyk en Skandinawi? gehad het tussen 1700 v.C. en 600 v.C.[4][5] Die verandering van Proto-Indo-Europees na Proto-Germaans word gedefinieer deur die Eerste Germaanse klankverskuiwing (of Grimm se wet) en moes plaasgevind het toe wedersyds verstaanbare tale nog in 'n spraakbond so 'n verandering kon laat versprei. Die gebeurtenis kon tot dusver nog nie gedateer word nie. Die presiese aard van die interaksie tussen die vollke is nie duidelik nie. Hulle is egter met mekaar verbind en be?nvloed deur streekskenmerke en migrasiepatrone wat verbind word met prehistoriese kulture soos di? van die Koepelgrafbouers (Duits: H?gelgr?berkultur), die Urneveld- en La T?ne-beskawings. Verslegtende klimaat in Skandinawi? c. 850 v.C.?760 v.C. en c. 650 v.C. kon moontlik aanleiding gegee het tot migrasies na die kus van Oostelike Duitsland en verder suid tot by die Weichselrivier. 'n Noordelike uitbreiding van Hallstatt het dele van die volke in die Keltiese sfeer gebring, insluitend nordwestblock gebiede en die omgewing van die Elpkultuur[6] (1800 v.C. ? 800 v.C.). In ongeveer di? tyd het die kultuur be?nvloed geraak deur Hallstatttegnieke vir die ekstraksie van yster uit moerasystererts in veenlande, wat die voor-Romeinse Ystertydperk ingelui het. Argeologiese fondse dui daarop dat 'n relatief eenvormige groep Germane teen ongeveer 750 v.C. van Nederland tot by die Weichselrivier en in suidelike Skandinawi? gewoon het. In die weste is die vloedvlaktes aan die kus vir die eerste keer bevolk soos wat die bevolking in naburige ho?rliggende gebiede vermeerder het en die grond uitgeput geraak het.[7] Teen ongeveer 250 v.C. het 'n mate van uitbreiding na die Suide plaasgevind en kon vyf groepe onderskei word: Nood-Germane in suidelike Skandinawi?, uitgesluit Jutland; Noordsee Germane, langs die Noordsee en in Jutland; Ryn-Weser Germane, langs die midde-Ryn en Weser; Elbe Germane, langs die midde-Elbe; en Oos-Germane, tussen die middel Oder en die Weichsel. Dit kom ooreen met die taalkundige getuienis wat dui op die ontwikkeling van vyf taalkundige groepe, wedersyds gekoppel in twee stelle van twee tot vier groepe wat taalkundige innovasies deel.[8] Kontak met die Romeine Hoewel die Romeine reeds sedert die middel van die eerste millennium v.C. bewus was van die bestaan van die Germane, was hulle eerste beduidende kontak met di? barbare laat in die 2de eeu v.C. toe groot getalle lede van die Cimbri en Teutoni stamme die Romeinse Ryk grense oorsteek het in Galli? en suidelike Europa. In 113 v.C. het die twee stamme 'n Romeinse le?r onder Gnaeus Papirius Carbo in Noricum verslaan. Dit is gevolg deur verdere oorwinnings teen Marcus Junius Silanus in suidelike Galli? in 109 v.C. en teen Mallius en Caepio by Arausio (Vandag Orange, 'n stad in die d?partement Vaucluse in Suidoos-Frankryk) in 105 v.C. Die Teutoni het hulle tydelik in suidelike Galli? gevestig terwyl die Cimbri na Hispania beweeg het waar hulle deur die Keltibereane verdryf is. Eers nadat die twee stamme teen 103 v.C. weer bymekaar gekom en in Italia se rigting beweeg het, het Gaius Marius die Teutoni uiteindelik in 102 v.C. in Aquae Sextiae verslaan. Nadat die Cimbri daarin geslaag het om oor die Alpe te vlug het hulle ook in 101 v.C. op die Raudine Vlakte naby Vercellae verslaan en hulle le?r vernietig. Teen die tyd van Julius Ceaser vyftig jaar later het die Germane reeds gebiede wes van die Ryn en in ooste tot teen die Donau bewoon. Ceaser het 3 verskillende veldtogte teen die Germane gevoer; in 58 v.C. na 'n Keltiese versoek om hulp hom 'n verskoning gegee het, in 55 v.C. en in 53 v.C. toe hy tevergeefs die Germaanse stamme wat met Kelte in Galli? saamgewerk het agterna gesit het. Hy het egter met le? hande teruggekeer toe die Germane kontak met die Romeinse legioene vermy het. Die burgeroorlog met Pompeius sou hom egter daarvan verhinder om verder veldtogte teen die Germane uit te voer. Eers na Augustus se oorwinning oor Antonius kon die hulpbronne en mag onder die imperiale stelsel bymekaar geskraap word om iets te doen aan die voortdurende Germaanse aanvalle. Die provinsies is herorganiseer met die vestiging van Germania Inferior in die noorde, oos van Belgica (wat rofweg ooreengekom het met die hedendaagse westelike Nederland, en Noordryn-Wesfale links van die Ryn ) en wes van die Ryn en Germania Superior (wat rofweg ooreengekom het met die hedendaagse westelike Switserland, die Franse Jura en Elsas gebiede en suidwestelike Duitsland) wat in die suide teen Galli? gegrens het en met Noricum in die ooste. In 12 v.C. het Nero Claudius Drusus "die ouere" die Ryn oorkruis om Romeinse beheer te vestig. Teen 9 v.C. het hy die noordelike grens van Romeinse Germania tot by die Elbe geskuif. Na Drusus se dood in dieselfde jaar is hy deur sy broer Tiberius vervang wat Germania deur 'n aantal legate laat bestuur het wat goeie betrekkinge met die Germane bewerkstellig het. Augustus wou op grond van die sukses ook Germania Magna (tussen die Ryn en Elbe) 'n provinsie van die Romeinse Ryk maak maar die plaaslike Germane was nie ge?nteresseerd in die aanbod nie. Die Ryn sou uiteindelik die oostelike grens van die twee Germania provinsies word. Met die verloop van die volgende 200 jaar was gevegte tussen die Germaanse stamme was byna so hewig soos die invalle in Galli?. Om die grens van die Ryk in die omgewing te beskerm het die Romeine 'n groot aantal vestings, die Limes Germanicus (Latyn vir Germaanse Grens), langs die Ryn en die Donau gebou. Die verdediging van die Germania provinsies het baie energie geverg en toe bronne elders aangewend moes word sou die Germaanse migrasies van die 4de eeu die Germania provinsies eerste oorrompel. Migrasietydperk Die Migrasie Tydperk, wat ook die Barbaarse Invalle of die Volksverhuising genoem word, verwys na 'n tydperk van ongeveer 300 n.C. tot 700 n.C. in Europa wat die oorgang tussen die laat-Oudheid en die vroe?-Middeleeue aandui.[9] In die tydperk het talle Germaanse stamme, moontlik as gevolg van bevolkingsdruk en invalle deur groepe uit Asi? vanuit die ooste, in groot getalle in verskillende rigtings begin trek. Dit het plaasgevind teen die agtergrond van die uitmekaarval van die Westelike Romeinse Ryk; 'n proses wat waarskynlik aangehelp of versnel of ten minste be?nvloed is deur die Germaanse invalle. Die volksverhuising het Germaanse stamme of volke so ver wes as Engeland en so ver suid as groot dele van kontinentale Europa tot by die Middellandse See en selfs Noord-Afrika geneem. Mettertyd het die instroming gelei tot invalle in ander stamgebiede en het die gepaardgaande oorlo? om grondgebied toegeneem soos wat daar al hoe minder onbesette grond was. Trekkende stamme het begin om permanente nedersetting te vestig as 'n vorm van beskerming. Baie van die het onder 'n sterk leier begin uitbrei. Nederlae het of tot verstrooing of tot samesmelting met die dominante stam gelei. Duidelik herkenbare volke is in die proses gevorm. In Denemarke het die Jutte met die Dene saamgesmelt, in Swede die Geats met die Swede en in Engeland het die Angelle met die Sakse en ander groepe saamgesmelt om die Angel-Sakse te vorm. Die eerste Germane om Romeinse gebied formeel binne te gaan was die Wes-Gote in 376. Die Wes-Gote het voor die Hunne weg gevlug en is deur die Romeine verdra op voorwaarde dat hulle die Donaugrens sou help verdedig. Hulle het egter gerebelleer in 376, Itali? binnegeval en in 410 Rome self geplunder voor hulle na die Iberiese Skiereiland getrek het waar hulle 'n koninkryk gestig het wat vir 200 jaar sou voortbestaan. Die Wes-Gote is gevolg deur die Oos-Gote wat hulle in Itali? gevestig het.[9] In Galli? het die Franke, 'n versameling Germaanse stamme wat net oos van die Benede-Ryn gewoon het,[10] hulle meer geleidelik en vreedsaam in dele van die Romeinse Ryk gevestig. Die Franke het wel reeds sedert die 260's strooptogte in Romeinse grondgebied onderneem,[11] wat hulle diep in Romeinse grondgebied geneem het voor Romeinse magte hulle weer oor die Ryn teruggedryf het. Geen groot groepe Franke het hulle op die stadium in die Romeinse Ryk gevestig nie.[10][12] In 357 het die Saliese Franke daarin geslaag om 'n permanente Frankiese teenwoordigheid binne die Romeinse Ryk te bekom deur 'n verdrag met Julianus Apostata aan te gaan. Volgens die verdrag kon die Saliese Franke hulle as dediticii (belasting betalende landbouers) in die Skeldevallei en tussen die groot riviere, veral in Toxandri?, vestig.[13] Die verdrag het die Franke se teenwoordigheid binne die Romeinse Ryk gewettig. Meer Franke sou oor die Ryn migreer en nadat Clovis die Franke verenig het en sy Ryk verder suid uitgebrei het sou die Merowingiese Dinastie een van die belangrikste state van die vroe? Middeleeue opbou. Die Vandale het volgens oorlewering uit Jutland na die Oderrivier vallei migreer in ongeveer die 5de eeu v.C. Gedurende die 2de en 3de eeue n.C. het hulle langs die Donaurivier gaan woon waar hulle met invalle in die Romeinse Ryk begin het. Die woord vandalisme is van die stam se geweldadige optrede afkomstig. Teen die 420's het hulle groot dele van Spanje bevolk. voor hulle na Romeinse Nood-Afrika getrek het. Die Vandale se koning Gaiseric het sy hele volk in 429 oor die Straat van Gibraltar laat seil vanwaar hulle een vir een Romeinse stede aan die Middellandse See van Afrika verower het.[14] In 568 het die Langobarde na Itali? getrek. Teen 570 is die hele gebied tussen die Alpe en die Po onder leiding van hulle koning Alboin verower. Die Langobarde het daar 'n onafhanklike koninkryk geskep wat eers in 774 deur Karel die Grote oorwin is.[15] Brittanje, en veral wat vandag Engeland is, is weer deur die Angelle, Sakse, en Jutte uit noordelike Duitsland en Denemarke ingeval. Daar het hulle meeste van die oorspronklike Keltiese inwoners verdryf na die uithoeke van die eiland; Cornwall, Wallis en Skotland. Die Angel-Sakse het o?nskynlik anders as die Franke in Galli? min van die bestaande Romeinse stelsel gebruik en 'n geheel en al Germaanse stamregering gevestig in die plek van die Romeinse wet wat in Britannia gegeld het. Die Germane in Brittanje is eers in die 6de eeu gekersten toe Sint Augustinus deur die Katolieke kerk soontoe gestuur is.[14] Gelyktydig met die Germaanse volksverskuiwing het beheer deur die Romeinse Ryk in Wes-Europa geheel en al tot 'n einde gekom. Die laaste keiser in die Weste was die seun Romulus Augustulus wat in 476 deur die Germaans hoofman Odoacer dood gemaak is. Odoacer het die keiser van die Oos-Romeinse Ryk in Konstantinopel laat weet dat die Ryk net een Koning benodig het en dat hy sy verteenwoordiger in Itali? sou wees. Die Romeinse Ryk van ouds was egter iets van die verlede en die nuwe Germaanse koninkryke in Brittanje, Frankryk, die lae Lande, Spanje, Noord-Afrika en Itali? sou hulle min steur aan die afgele? keiser in Konstantinopel.[14] Die gebiede in oostelike Duitsland wat deur die Germane verlaat is, is deur die Slawi?rs bevolk wat sover wes as Boheme en die Elbebekken gaan woon het. Na die 8ste eeu sou die Germane weer van die gebiede soos Oos-Duitsland, Neder-Oostenryk en groot dele van Stiermarke en Karinti? terugkry. Verwysings Posidonius: Volume 3, The Translation of the Fragments By Posidonius, Contributor James Diggle, Neil Hopkinson, Jonathan Powell, Michael Reeve, David Sedley, Richard Tarrant, gepubliseer in 2004, Cambridge University Press ISBN 0-521-60441-9, bl. 138 Waarvan die Katalaans germ?, Spaans hermano en Portugees irm?o, "broer" afgelei is Strabo, Geogr. 7.1.2. Cf. L. R?bekeil, Suebica. V?lkernamen und Ethnos, Innsbruck 1992, 182?7. Hermann Kinder en Werner Hilgemann, The Penguin Atlas of World History; vertaal deur Ernest A. Menze ; met kaarte ontwerp deur Harald en Ruth Bukor. Harmondsworth: Penguin Books. 1988. Volume 1. bl. 109. ISBN 0-14-051054-0 The New Encyclopaedia Britannica, 15de uitgawe, 20:67 1979: Nederland in de bronstijd, J.J. Butler Leo Verhart, Op zoek naar de Kelten, 2006,ISBN 90-5345-303-2, bl. 81?82 The New Encyclopaedia Britannica, 15de uitgawe, 22:641?642 Germanic Tribes, THE MIGRATIONS, besoek op 6 Januarie 2007 Katherine Fischer Drew, The Laws of the Salian Franks, bl. 3 Ian Wood, Defining the Franks in From Roman Provinces to Medieval Kingdoms, saamgestel deur Thomas F. X. Noble, bl. 113 Katherine Fischer Drew, The Laws of the Salian Franks, bl. 4 C. R. Whittaker, Rome and Its Frontiers: The Dynamics of Empire, bl. p58 Germanic Tribes, THE TRIBES: OVERVIEW, besoek op 6 Januarie 2007 Jean-Pierre Martin, Les Lombards, derniers barbares du monde romain, clio.fr, besoek op 6 Januarie 2007

'n Uitbeelding in Charlotte Mary Yonge se Young Folks' History of Rome wat die Gote voorstel Germaanse ?ing (regerende vergadering), geteken volgens die beskrywing in 'n kolom van Marcus Aurelius, 193 n.C. Verspreiding van die Germaanse kultuur in die Ystertydperk, c. 500 ? 60 v.C. Germaanse stamme voor die volksverhuisingstyd 2de tot 5de eeu se migrasies in vereenvoudigde vorm Die Germaanse migrasies volgens Shepherd Europa in 526 n.C., n? die Germaanse stamme die Westelike Romeinse Ryk oorrompel het

Met erkenning aan Wikipedia